Begroting2018

De nieuwe tramverbinding Uithoflijn loopt van Utrecht Centraal naar het Utrecht Science Park en vervangt daarmee buslijn 12 die dagelijks de grote stroom reizigers vervoert. De realisatie van de Uithoflijn is een van de projecten die als gevolg van de integratie van het BRU tot de kerntaken van de provincie Utrecht is gaan behoren. De provincie Utrecht, alle leveranciers en Gemeente Utrecht hebben gezamenlijk de contractuele afspraken gecontinueerd. Het project wordt aangestuurd door de Stuurgroep Uithoflijn waarin de gedeputeerde van de provincie Utrecht en de wethouder van gemeente Utrecht zitting hebben. Gezamenlijk zijn zij verantwoordelijk voor de realisatie van de infrastructuur, het materieel, het zorgdragen voor een zorgvuldige test- en proefbedrijf. Dit alles moet leiden tot een succesvolle exploitatie van de Uithoflijn. De exploitatie van de Uithoflijn is onderdeel van de U-OV concessie en behoort daarmee tot de wettelijke taak van de provincie.

De geplande exploitatiedatum van 8 juli 2018 is door de complexiteit van het tracé (o.a. de afhankelijkheid ontwikkelingen in het stationsgebied) niet haalbaar. Er zijn teveel en te grote risico’s ten aanzien van de planning.  Het belangrijkste doel is een veilig en werkend tramvervoersysteem waar de reiziger op kan rekenen. De complexiteit van het project Uithoflijn en raakvlakprojecten in combinatie met vertraagde oplevering (o.a. het blijven inzetten van de huidige buslijn 12) heeft financiële gevolgen. In 2018 is er een volledig kostenoverzicht, waarin overige meerkosten inclusief een dekkingsvoorstel is aangeleverd.

In 2018 vindt de aanleg van de laatste stukken van de onderbouw en de bovenbouw (spoorconstructie, tractievoeding, bovenleiding, beveiliging etc.) in het stationsgebied Utrecht plaats. Ook is dan naar alle waarschijnlijkheid gestart met het test- en proefbedrijf op het overige tracé tussen de P+R Uithof en station Vaartsche Rijn. Bij afronding van het tracé in het stationsgebied kan ook op dit laatste deel het test- en proefbedrijf afgerond worden zodat de exploitatie van start kan gaan.

De eerste trams zijn in 2017 geleverd. De leverancier zal tot medio 2018 de resterende van de 27 voertuigen leveren.

Het trammaterieel wordt gefinancieerd uit toekomstige reizigersinkomsten na start exploitatie.

Grote projecten in een stedelijke omgeving kennen onvoorziene zaken en risico’s. Hiervoor zijn reserveringen binnen het projectbudget opgenomen. Om hier op te sturen wordt er een actief risicomanagement beleid gevoerd. Periodiek wordt voor zowel Traminfrastructuur als Materieel het risicoprofiel geëvalueerd. Dan wordt de kans op het optreden van een risico beoordeeld, worden beheersmaatregelen in kaart gebracht, waar nodig toegepast en per kwartaal financieel vertaald en afgezet tegen de beschikbare reserveringen. Majeure wijzigingen, nieuwe of vervallen risico’s worden tussentijds besproken in de Stuurgroep UHL.

Fasering Stationsgebied en terugvalscenario
De druk op de planning in het stationsgebied Utrecht is onverminderd groot. Op de locatie waar de nieuwe bus- en tramhaltes voor Utrecht Centraal Centrumzijde worden gerealiseerd, speelt een aantal ontwikkelingen. Hier zijn complexe raakvlakken met de werkzaamheden aan de openbare ruimte van het Stationsplein, de bouw van het 2e deel van de fietsenstalling, de realisatie van vastgoed (o.a. Het Platform) boven de haltes, de OV-terminal (trappen, expeditie) en de aanwezige ondergrondse infrastructuur.

Deze complexiteit zorgt ervoor dat de oorspronkelijke planning niet langer haalbaar is. Het is fysiek onmogelijk om de tramhaltes bij het Centraal Station en de verbindende sporen richting Jaarbeursplein tijdig te realiseren. Er is aanzienlijke voortgang geboekt, maar er is meer tijd nodig om de Uithoflijn in te passen. Het gaat daarbij met name om de volgende aspecten:

• Er wordt in samenhang en met intensieve samenwerking tussen ontwikkelaars en aannemer in korte tijd veel gebouwd en opgeleverd. Zo moet eerst de bouw van het voorzetgebouw van Hoog Catharijne en het dak boven het Stationsplein zijn afgerond, om de loopstromen te verleggen, waarna de traverse bij de nieuwe tramhalte kan worden gesloopt. De sloop van de traverse is inmiddels gepland in maart 2018. Daarna kan dit deel van de Uithoflijn pas worden afgebouwd.
• De realisatie van de nieuwe stationshal en de fundering van Het Platform hebben de ondergrond geroerd en zijn deels anders uitgevoerd dan oorspronkelijk ontworpen. Dit betekent, voor de Uithoflijn onvoorzien, dat de ondergrond gestabiliseerd moet worden voordat we verder kunnen met de aanleg. De engineering en uitvoering hiervan kost extra tijd.

Op het moment van het opstellen van de begroting, moest nog onderzocht worden of deelexploitatie op het genoemde tracé mogelijk is. Daarnaast moest een nieuwe planning inzicht geven wanneer het gehele tracé in gebruik genomen kon worden. Niet alleen voor volledige exploitatie, maar ook bij deelexploitatie moeten de trams door het stationsgebied kunnen (verbinding met de remise). Het moment waarop deze verbinding gerealiseerd is en getest en beproefd kan worden, moet uit die planning blijken. De complexe bouwactiviteiten in het stationsgebied zijn hierop van invloed als ook de goedkeuring door instanties als de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). De ILT heeft onlangs al wel de vergunning voor het gebruik van het materieel afgegeven.

Naast de complexe en uitdagende situatie in het stationsgebied, is er een aantal maatregelen genomen in het gebied van de Uithof.
In dit gebied wordt nauw samengewerkt met o.a. Universiteit van Utrecht, Hogeschool Utrecht, Universitair Medisch centrum, om de overlast tijdens de realisatie te minimaliseren.
Extra aandacht dient te worden gegeven aan het grote aantal cruciale kabels en leidingen die de functionaliteit van de aanwezige instellingen moet waarborgen. Ten aanzien van de mogelijke elektromagnetische interferentie (EMI) en de verstoring hierdoor van de (zeer) gevoelige meet apparatuur in de Uithof zijn er in de bovenbouw maatregelen getroffen (sectionering). Mochten deze tijdens de testfase niet afdoende blijken dan is als beheersmaatregel voorzien om in het (hierop voorbereide) materieel voorzieningen te treffen.
Aan provinciale zijde wordt een aantal randvoorwaardelijke projecten gerealiseerd die essentieel zijn voor het tijdig in exploitatie kunnen nemen van de Uithoflijn. Denk hierbij aan o.a. het gereed hebben van faciliteiten om het materieel te kunnen stallen, onderhouden en testen (de nieuwe tramremise).  Daarnaast wordt in het kader van de Wet lokaal spoor een tijdige veiligheidsbewijsvoering en bijhorende vergunningen en toelating van het nieuwe trammaterieel verzorgd.