Begroting2018

In het fysieke domein gaat veel veranderen de komende jaren door de komst van de Omgevingswet; voor de inwoners en de overheid. De wet streeft 4 verbeterdoelen na:

• Het vergroten van de inzichtelijkheid, de voorspelbaarheid en het gebruiksgemak van het omgevingsrecht.
• Een samenhangende benadering van de fysieke leefomgeving; in beleid, besluitvorming en regelgeving.
• De verruiming van de bestuurlijke afwegingsruimte door een actieve en flexibele aanpak voor het bereiken van doelen voor de leefomgeving.
• Het versnellen en verbeteren van besluitvorming over activiteiten en projecten in de fysieke leefomgeving.

Voor de provincie heeft dit aanzienlijke gevolgen voor alle kerntaken. We krijgen niet alleen nieuwe instrumenten, zoals de omgevingsvisie. We moeten o.a. ook onze dienstverlening digitaliseren en onze manier van werken aanpassen. De laatst gepubliceerde datum voor de inwerkingtreding van de wet is 1 juli 2019. De minister heeft medio 2017 een nieuwe planning aangekondigd, die hoogstwaarschijnlijk tot een latere datum zal leiden. Ten tijde van het opstellen van deze begroting was de nieuwe planning nog niet bekend, waardoor is uitgegaan van inwerkingtreding van de wet op 1 juli 2019.

Doel van het programma is de provincie in verbinding Omgevingswetproof te maken. Om dat te behalen hebben wij in 2017 de Routekaart invoering Omgevingswet 2017-2019 vastgesteld, voortbouwend op de Procesnotitie Omgevingswet uit 2014. Met het uitvoeren van de 5 hieronder toegelichte projecten maken wij de provincie Omgevingswetproof. In onze veranderaanpak staan 3 pijlers centraal:

• Leren door te doen: experimenteren
• Kort cyclisch resultaten bepalen en realiseren
• Samenwerken met partners

1. Omgevingsvisie en –verordening

• Najaar 2018: vaststelling Koersdocument;

2. Vergunningverlening, toezicht en handhaving

• Het concreter in beeld brengen van de VTH-veranderopgave, zowel voor de provinciale taken zelf, als voor de onderlinge samenhang van alle betrokken VTH-instanties;
• Het bereiken van afstemming en het maken van samenwerkingsafspraken bij het uitwerken/implementeren van deze veranderopgave en starten met de uitvoering;
• Kennisvermeerdering, met name ook over de samenhang tussen de provinciale beleidsvelden en de daarbij horende VTH-uitvoering.

3. Digitaal stelsel Omgevingswet

• Beleid - We kunnen onze visie en verordening opstellen en publiceren met omgevingswetstructuur middels huidige standaarden. Een omzetting naar de nieuwe omgevingswetstandaarden is mogelijk. 
• Uitvoering - We maken een implementatie-routekaart voor de informatieverbetering en digitale voorzieningen van onze uitvoeringstaken. Hierbij spelen standaarden in processen en producten en de uitwisseling van data/informatie een belangrijke rol.
• Informatie - We maken met de andere provincies een grote stap van ons huidige interprovinciale geo-infrastructuur (INSPIRE) naar een schaalbare omgeving die aansluit bij de landelijk omgeving. Deze is voorbereid op de eisen van de Laan van de Leefomgeving.

4. Aanpassen manier van werken

In 2018 is het doel dat alle medewerkers die direct of bijna direct gaan werken met de wet weten welke invloed de Omgevingswet heeft op hun werk. En starten we met het verkennen met de medewerkers van de benodigde veranderingen in de werkprocessen. Daarbij werken we zo veel mogelijk samen met relevante regionale en landelijke partners, zodat onze manier van werken goed aansluit bij die van de partners en we leren van elkaar.

5. Nationale wet-, regelgeving en visie

De aandacht van de gezamenlijke provincies komt te liggen op uitvoeringsregelingen waarin praktische aspecten van de wet- en regelgeving worden vastgelegd. Deze zijn voor het werk van de provincie net zo essentieel als de wet zelf. Te denken valt daarbij aan:

• Uitwerking van het “vangnet” voor het ontbreken van overgangsrecht voor provinciale verordeningen in de vorm van de via de Invoeringswet mogelijk gemaakte voorbereidingsbescherming;
• De wettelijke verankering van de standaarden voor omgevingsdocumenten;
• De digitale vorm waarin de omgevingsdocumenten juridisch worden vastgelegd en gepubliceerd.

De Nationale Omgevingsvisie zal, overeenkomstig de uitgangspunten van de Omgevingswet, het rijksbeleid voor de leefomgeving bevatten voor de periode 2030-2050 bevatten. Nadat in 2017 een startnota is gepubliceerd en nadere verdiepingsslagen hebben plaatsgevonden, zal in 2018 het eerste concept van de Omgevingsvisie worden opgesteld. Daarbij zullen de verschillende maatschappelijke sectoren, waaronder wij, actief worden betrokken.

1. Omgevingsvisie en –verordening

• In nauwe samenwerking met de ad hoc commissie omgevingsvisie en na intensieve participatie met de samenleving komen tot een koersdocument. Ook vormen de vier wettelijk verplichte strategische plannen (mobiliteit, PRS, bodem-water-milieu, en natuur), enkele nieuwe beleidsvisies (zie andere hoofdstukken) en plannen van derden input voor het koersdocument;
• Op basis van de ervaringen van participatie bij het koersdocument participatie voor het concept ontwerp omgevingsvisie organiseren;

2. Vergunningverlening, toezicht en handhaving

• Een provincie brede “pilot” met meerdere VTH-instanties rond toezicht en handhaving als onderdeel van de landelijk te organiseren verkenningen op dit vlak;
• Een samenwerkingsproject tussen de RUD Utrecht en de Omgevingsdienst Regio Utrecht (ODRU) om diverse onderdelen van hun VTH-veranderopgave gezamenlijk op te pakken, gericht op meer efficiëntie en effectiviteit;
• Sessies om gericht te kijken hoe de cyclus beleid-uitvoering voor diverse provinciale beleidsonderdelen nu lopen en hoe die onder de Omgevingswet gaan veranderen.

3. Digitaal stelsel Omgevingswet

• Beleid - De aankondiging van de mogelijke uitstel van de invoering van de Omgevingswet zorgt ervoor dat in het proces van de digitalisering een tussenstap gemaakt moet worden. We stellen eisen en voorwaarden op voor de applicatie voor digitale besluiten. We werken interprovinciaal nauw samen op het gebied van implementatie. We benutten innovatieve (3D) toepassingen bij gebiedsontwikkeling-/wegenprojecten en living labs. We participeren waar mogelijk in pilots vanuit het landelijke programma om stapsgewijs te ontwikkelen;
• Uitvoering - We gaan in 2018 samen met de ketenpartners de toekomstige digitale proces- en productstandaarden voor VTH in de regio concreter in beeld brengen. Hierbij worden ook aspecten rondom data- en informatie-uitwisseling meegenomen.  Dit vraagt om een investering in kennis en ondersteuning. Hier verwachten we met name externe ondersteuning. We initiëren en participeren in pilots en botsproeven die gaan over samenwerken in de keten en de digitale voorzieningen die hiervoor nodig zijn;
• Informatie - Interprovinciaal uitvoeren van een transitieplan voor het provinciale deel van de Laan van de Leefomgeving. Hiermee investeren we in een duurzame gezamenlijke geografische digitale infrastructuur

4. Aanpassen manier van werken

In verschillende werkvormen faciliteren we dat organisatie en bestuur hun kennis uitbreiden van de Omgevingswet om het te kunnen toepassen in hun werk. Ook organiseren we werksessies om met de betrokken medewerkers en partners te verkennen wat er in de verschillende werkprocessen door de Omgevingswet gaat veranderen en wat gedaan moet worden om die verandering door te voeren. Er zullen verschillende experimenten worden uitgevoerd om de veranderingen door de Omgevingswet te ervaren.

5. Nationale wet-, regelgeving en visie

De inbreng als genoemd onder 1b wordt voorbereid in reguliere werkgroepen vanuit het IPO. Zo nodig wordt daarbij ook de samenwerking met andere partijen uit het veld gezocht, waaronder natuurlijk het rijk, maar ook gemeenten (VNG) en juridische deskundigen. Ook worden naar behoefte overleggen over specifieke onderwerpen belegd en “botsproeven” georganiseerd. De provincie Utrecht neemt daarin selectief, maar wel met een essentiële bijdrage deel.